De voeten zijn de basis van je houding en bewegingen. Door verschillende factoren worden de spieren en gewrichten in de voet en elders in het lichaam vaak minder gebruikt en kunnen voetklachten ontstaan. Deze factoren kunnen zijn: veel zitten, weinig afwisseling, te snelle opbouw in activiteiten, vroegere blessures of bijvoorbeeld te stijve schoenen. Voetklachten komen veel voor en een kwart van de Nederlandse bevolking is er bekend mee.
De voet is een ontzettend mooi en complex systeem met veel verschillende structuren en functies. Om te kunnen lopen, hardlopen en springen is het nodig dat de 26 botstukken, de 33 gewrichten en de 21 spieren van de voet optimaal kunnen samenwerken.
De voet bestaat uit de volgende botten:
- Scheenbeen
- Kuitbeen
- Sprongbeen
- Hielbeen
- Voetwortelbeentjes
- Middenvoetbeentjes
- Tenen met kootjes
Voor een efficiënt looppatroon is het belangrijk dat de gewrichten goed kunnen bewegen.
De voet heeft vier voetbogen: de middelste, de buitenste, de voorste dwarse en de achterste dwarse voetboog. Deze bogen zorgen voor stabiliteit, beweeglijkheid en helpen bij het opvangen van schokken.
Hielpijn is één van de voetklachten die vaak voorkomt. In Nederland krijgt 1 op de 10 mensen te maken met hielpijn. Andere mogelijke voetklachten zijn voorvoetklachten, een stijve of scheve grote teen, klauw- of hamertenen en een morton’s neuroom.
Bij hielspoor heb je pijnklachten aan of rondom je hiel. De oorzaken van deze klachten zijn niet duidelijk, maar het wordt omschreven als een overbelastingsblessure. Een verklaringsmodel is dat er te grote trekkrachten komen op de peesplaat of de aanhechting daarvan, dat zorgt voor verminderde belastbaarheid en stijfheid van het bindweefsel. Goed om te weten dat hielspoorklachten vervelend zijn, maar geen kwaad kunnen. Bij de meeste mensen verdwijnen de klachten binnen 6 tot 18 maanden. Uiteraard kunnen de klachten ook een stuk sneller over gaan.
Tegenwoordig weten we dat bij hielpijn meestal geen ontsteking aanwezig is, zoals men vroeger dacht. De naam voor een ontsteking bij de peesplaat van de hiel is fasciitis plantaris. Als er overbelasting is zonder ontsteking wordt de naam fasciosis plantaris gebruikt. Er is meestal geen ‘echte’ hielspoor aanwezig. Een hielspoor houdt officieel in dat er een stukje bot is aangegroeid aan de binnenzijde van het hielbeen. Goed om te weten is dat ook mensen zonder klachten die hielspoor kunnen hebben (15-25%).
De volgende risicofactoren worden in de literatuur omschreven:
- Te snelle opbouw bij:
- Hardlopen of andere sporten
- Wandelen
- Van lang staan
- Verandering in het looppatroon
- Te weinig of te eenzijdig bewegen
- Overgewicht
- Stijfheid in de enkel, voetgewrichten, achillespees of voetspieren
- Stijfheid in andere gewrichten en spieren in de keten
- Vermindering van spierkracht/coördinatie van spieren in de gehele keten
- Een platvoet of juist een holvoet
De volgende klachten zijn vaak aanwezig bij hielspoor:
- De eerste stappen in de ochtend zijn pijnlijk
- Pijnklachten bij het starten van lopen na een tijdje zitten.
- In de loop van de dag is de pijn vaak weer erger
- Wandelen of hardlopen kan pijn geven
De fysiotherapie bij Vitaal voor hielspoor bestaat uit:
- Oefeningen voor:
- De beweeglijkheid van gewrichten en spieren, o.a. van de voet en heup.
- Een optimale houding
- De spiercoördinatie- en kracht van de voetspieren en ander spieren in de keten
- Manuele technieken
- Voor gewrichten (mobilisaties), spieren en / of fascia (massage technieken)
- Tapen voor minder pijn
- Adviezen bij belasting en pijn
- Adviezen bij de schoenkeuze
- Korte Termijn
- Lange Termijn
- Een echo van de hiel indien nuttig
- Eventuele samenwerking met een podotherapeut, een sportarts of de voetspecialist in het ziekenhuis.
Uw fysiotherapeut zal u uiteraard tips geven welke oefeningen in uw situatie het beste zijn en hoe u ze het beste kan uitvoeren Hieronder een indruk van zes oefeningen:
Selma Duijn, sportfysiotherapeut & manueel therapeut, specialisatie enkel/voetklachten, Vitaal Fysiotherapie, Katwijk aan Zee
Thema ‘Voetklachten’ Blog 1: Hielspoor Blog 2: Schoenen of bloten voeten? Blog 3: Hallux valgus